ساخت شناوری که بتواند با بالا و پایین رفتن امواج حرکت کند، به اصل بهره‌گیری از انرژی امواج اقیانوس یا دریا بستگی دارد. این فرآیند به‌طور کلی در دسته فناوری‌های "انرژی موج" قرار می‌گیرد. موارد زیر فرآیندها و اصول طراحی چنین شناوری را توضیح می‌دهد:
---
- **اصول عملکرد:**
شناور باید توانایی تبدیل نیروی عمودی امواج (حرکت بالا و پایین) به یک نیروی افقی داشته باشد تا بتواند در یک جهت مشخص حرکت کند. این هدف معمولاً از طریق مکانیزم‌های زیر تحقق می‌یابد:
---
- **1. طراحی غیرمتقارن (Asymmetric Design):**
- **شرح:**
- شناور را به گونه‌ای طراحی کنید که سطح زیرین یا قسمت پایینی آن مقاوم‌تر در برابر حرکت جریان آب باشد و سطح فوقانی کمترین مقاوت را ایجاد کند.
- به این ترتیب، هنگام بالا و پایین شدن ناشی از امواج، نیروی افقی به شکلی ترجیحی در یک جهت تقویت می‌شود.
- **مثال:**
- شناوری مثل یک قایق با چینش نامتقارن در زیر بدنه.
- **2. استفاده از باله‌ها یا تثبیت‌کننده‌های غیرخطی:**
- **شرح:**
- باله‌هایی (پره‌ها یا بال‌های آیرودینامیک) در زیر شناور نصب کنید که به کمک شکل و زاویه آنها، حرکت امواج به انرژی جهت‌دار تبدیل شود.
- این باله‌ها به‌شکل زاویه‌دار در زیر شناور یا اطراف آن قرار گرفته و حرکت عمودی امواج را به نیروی افقی تبدیل می‌کنند.
- **اجرای مکانیزم:**
- سیستم باله‌ها نسبت به جهت حرکت قابل‌تنظیم است تا حرکت شناور در جهت مشخص باشد.
- **3. استفاده از مکانیزم چرخ‌دنده یا جابجایی جرمی:**
- **شرح:**
- انرژی بالا و پایین رفتن شناور (حرکت عمودی) به کمک چرخ‌دنده‌ها یا سیستم جرمی داخل شناور به حرکت چرخشی یا خطی افقی تبدیل می‌شود.
- این فرآیند به نوعی سیستم تبدیل انرژی نیاز دارد.
-**4. سامانه پدال‌مانند (Flapping Mechanism):**
- **شرح:**
- می‌توان از مکانیزم بال‌مانند یا پره‌ای در قسمت زیرین استفاده کرد که با حرکت نوسانی ناشی از امواج، در یک جهت پیشروی کند.
- هنگامی که امواج به بدنه برخورد می‌کنند، پره‌ها در جهت اصلی حرکت آب عمل می‌کنند و نیروی رانش ایجاد می‌کنند.
**5. طراحی شناور خودتنظیم‌شونده (Adaptive Buoy):**
- **شرح:**
- استفاده از طراحی وزن قابل تغییر، که می‌تواند مرکز ثقل یا تراکم هوا در داخل شناور تنظیم کند. هنگامی که شناور در حال فرود است، نیروی عمودی بیشتری به سمت پایین یا بالا ایجاد می‌شود که سبب حرکت افقی در یک جهت خواهد شد.
### **چالش‌های کلیدی طراحی:**
1. **بازده:**
- طراحی باید انرژی موج را به‌صورت بهینه به حرکت تبدیل کند، بدون از دست دادن زیاد انرژی.
2. **پایداری:**
- شناور نباید تعادل خود را از دست دهد یا در زوایای ناپایدار قرار گیرد.
3. **مقاومت آب:**
- باید مقاومت آب در جهات نامطلوب به‌حداقل برسد.
4. **محیط‌زیست:**
- این طراحی‌ها باید با محیط‌زیست دریایی سازگار باشند و به آبزیان یا زیست‌بوم صدمه وارد نکنند.
### **کاربردها:**
- جمع‌آوری زباله‌های دریایی.
- استخراج انرژی از امواج.
- جابجایی خودکار در دریا برای مأموریت‌های علمی، از جمله ردیابی حیات دریایی.
- سیستم‌های پیشرفته حمل‌ونقل دریایی بدون موتور.
### **نمونه عملی:**
شناورهایی که برای برداشت انرژی امواج استفاده می‌شوند (مانند **Wave-Powered Buoys** یا دستگاه‌های انرژی موجی) تا حدی از این اصول استفاده می‌کنند. فناوری‌های مشابه همچنین در پهپادهای دریایی و ربات‌های خودگردان در اقیانوس قابل‌مشاهده است.
