توبه یعنی بازگشت . و در توبه بروی همه باز است و از اسماء خداوند تواب است یعنی بسیار توبه پذیر - کسانی را که بازگردند ، می پذیرد .
اما میتوان به این بهانه گناه کرد که در آخر توبه می کنیم ؟ مانند بسیاری از بنی امیه که اینچنین می گفتند ؟
بازگشت به لفظ نیست به عمل است . به دل است . آیا میتوان بعد از اینکه مدتی در راهی رفت از آن بازگشت ؟
می شود اما سخت است . و اگر بتوانیم برگردیم ، خدا می پذیرد .
اما برای کسی که در راهی خلاف می رود و بهانه می آورد که قبل از مرگ بازخواهم گشت ! این امر بعید است که بتواند در آن چند ثانیه بازگردد.
خداوند از گناه همه ما بگذرد و حال توبه عنایت فرماید .
مبحث مهمی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه چه کسانی میتوانند توبه کنند . آنها کسانی هستند که حقیقت روشنایی قلبی خود را هنوز دارند و با گناه آن روشنایی قلبی را نابود نکرده اند . مشاهده آن روشنایی بر اصحاب بصیرت است و خود مبحثی دیگر است .
