موارد مهمی است که امکان توسعه تجارت با کشورهای همسایه را فراهم میکند . نگاهی به لیست واردات کشور و آنچه بهتر از دیگر کشورها وارد شود ، میتواند راه کار ما برای توسعه آینده تجارت منطقه ای باشد .
اولین مورد قابل ذکر گندم میباشد . این کالا استراتژیک است و ما معمولا آنرا از بنادر جنوبی و از طریق کشورهای آمریکا و استرالیا و کانادا تامین میکنیم . چیزی حدود 5 میلیون تن در سال و با قیمت حدود یک میلیارد دلار .
کشورهای پاکستان ، ترکمنستان ، ازبکستان و روسیه تولید کننده و صادر کننده این محصولات هستند . امکان حمل دریایی و زمینی گندم پاکستان ( حدود 2 میلیون تن مازاد مصرف ) و روسیه بیش از 50 میلیون تن است . مقادیر کمتر و متغییری نیز ترکمنستان و ازبکستان تولید میکنند.
مراکز جمعیتی کشور در امتداد رشته کوه زاگرس و البرز مستقر گردیده اند . همچنین بخش شرقی کشور از طریق زمینی و راه آهن میتوانند از گندم پاکستان استفاده نمایند .
مسائل حمل و نقل و نزدیکی مراکز مصرف به مراکز دریافت گندم اهمیت دارد و با توجه به تولید قابل توجه گندم در کشور ( عمدتا در غرب و خوزستان ، فارس و هرمزگان ) مراکز جمعیتی نیازمند گندم را در خطه شمالی کشور قرار میدهد که این نیاز میتواند از طریق کشورهای شمالی برطرف گردد.
همچنین با توجه به مشکلات اقلیمی و لزوم حفظ جنگلها در کشور ، باید به سمت واردات چوب برویم و میزان مصرف چوب از منابع طبیعی را به صفر برسانیم .( دلایل محیط زیستی زیادی بر این مصرف صفر وجود دارد )
این کار موجب واردات 5 برابری چوب ( و محصولات گروه چوب ) در کشور میشود که با توجه به قیمتهای جهانی چوب چیزی کمتر از نیم میلیارد دلار و نزدیک یک میلیون تن میگردد.
این یعنی لزوم افزایش ظرفیت بنادر شمالی . با توجه به توزیع مراکز جمعیتی و راه های ارتباطی دریای خزر ، لزوم ایجاد یک بندر دریایی در منطقه آستارا لازم به نظر میرسد . همچنین توسعه بنادر شرقی دریایی در آینده باید مد نظر قرار گیرد .
نه فقط برای واردات ، بلکه باید محصولات صادراتی نیز از مبادی شمالی به کشورهای منطقه ارسال گردند . صادرات نفت و محصولات نفتی به کشورهای همسایه بخصوص روسیه مهم است . اجاره زمینهای کشاورزی در آن سوی دریای خزر و کشت محصولات مورد نیاز ما مثل نیشکر و موارد مشابه میتواند ضمن صدور کارخانجات مرتبط ، باعث ارتباط بیشتر و بهتر بین دو کشور گردد. میتوان علاوه برنیاز داخلی روی بازار مصرف کشور روسیه در مورد شکر نیز حساب کرد .
هر چه ارتباط اقتصادی با همسایگان بیشتر باشد ، خطرهای احتمالی بین همسایگان کمتر خواهد بود . همچنین ایجاد فروشگاه های زنجیره ای در کشور روسیه باعث ایجاد بازار صادراتی اقلام زیادی از تولیدات داخلی میگردد . از انواع گل و رب و محصولات بسته بندی شده غذایی تا برنج و عرقیات سنتی و گیاهان داروئی و صیفی جات و انواع پوشاک و غیره . با توجه به اقلیم کشور و سرسیر بودن کل کشور روسیه امکان صادرات اقلام بسیار زیادی به روسیه وجود خواهد داشت که این امر باعث رفاه و توسعه مناسبات تجاری دو طرف خواهد شد .
همه اینها به معنی حجم بیشتر کالاهایی است که باید روی دریای خزر تردد نماید . و لزوم توسعه مبادی ورودی و خروجی دریا را بیش از پیش نمایان میسازد .
