چگونگی وارد شدن کرم ابریشم به ایران را باید در حکومت مغولها و قبل از صفویه جستجو کرد . در نوشتار زیر " راه ابریشم به اروپا " مشخص است از کجا به کجا است . این راه از ایران شروع و به اروپا ختم میشده است . " راه ابریشم " از چین شروع نمیشده است . در پیگیری ارسال کرم ابریشم به اروپا میتوان از تکنیکهای ژنتیکی استفاده نمود . ظاهرا کرم ابریشم ایران نیز از سمرقند و بخارا به گرگان و پس از آن به مازندران و داخل ایران آمده است . البته به تدریج گیلان و قفقاز نیز مسیر بعدی سفر کرم ابریشم بوده است . طبیعی است زمانی که کرم ابریشم به سواحل دریای سیاه رسیده باشد ، به راحتی به اروپا وارد گردیده باشد .
اما راه رسیدن کرم ابریشم به سمرقند و بخارا نیز احتمالا از ترکستان ( چین ) بوده است .
در زمانی که مغولها بر چین حکومت میکردند ، کل سرزمینهای متمدن آن روز را بصورت یک کشور واحد میدیدند و بنابراین مانع رواج تجارت و توزیع کرم ابریشم نبوده اند . لذا خیلی محتمل است در آن دوران کرم ابریشم از مرزهای چین خارج و به ایران رسیده باشد .
بررسی چگونگی تولید و تجارت ابریشم در دوره صفویه
