میدانیم که ساختن سدها منافعی دارد اما به دلیل
گران بودن برای بسیاری از نقاط ، صرفه اقتصادی برای ساخت سد وجود ندارد . اگر
ساختن سدها ارزانتر تمام میشد ، میتوانستیم برای مصارف خاص و جاهائی که امروز
اقتصادی نیست ، از آن استفاده کنیم .
اما یکی از علل گران بودن سدها حجم بزرگ آن است
. اگر میشد حجم سدها را کم نمود ، سرعت ساخت و هزینه آن خیلی کمتر تمام میشد .
برای سازه های مشابه سدها دو نوع رویکرد داریم .
اول ( آنچه در سدها شاهد آن هستیم ) رویکرد وزنی است . بخشی از وزن آب پشت سدها
روی پی سد قرار میگیرد و وزن کل سد شامل بخشی از آب پشت آن نیز میگردد .
مدل دوم " رویکرد کششی " است . در
انواع مخازن آب فلزی از این مدل استفاده میگردد . در واقع فشار یکنواخت آب به
دیواره ها باعث ساختار ایستای آن میگردد .
آنچه سدها را به مدل وزنی متمایل نموده ،
استفاده از ارزانی نسبی " بتن ( و یا در سد خاکی ، سنگ و خاک محلی ) به فولاد
بوده است . امروزه امکان ساخت بتونهای با قابلیت کششی بالا وجود دارد . در واقع
میتوان سدها را چند لایه ساخت ( در برش عمودی ) یا کل دیواره سد بتنی را با یک
ساختار بتن قوی ( با مشخصات کششی و فشاری بالا ) طراحی نمود .
ارزانترین مدلهای ممکنه چگونه خواهند بود ؟
برای سد دو دیواره در نظر بگیریم و درون آن آب بریزیم . این ساختار شبیه مخازن فولادی شامل
نیروی کششی در دیواره سد میگردد . نظر به این که پشت سد آب جمع خواهد شد ، دیواره
سمت مخزن سد نیزغیر ضروری خواهد شد . بنابراین دیواره سد بصورت یک پوسته نازک
بیرونی خواهد بود .
در واقع یک پوسته از الیاف کششی مناسب ( از
پارچه های تقویت شده تا ورق فولاد و غیره ) میتواند باشد .
این سدها باید با روشهای مناسب به دیواره متصل
گردند . میتوان مانند پلهای معلق ، محلهائی در میانه های این دیواره را با کابلهای
کششی به دیواره متصل نمود ( همانند آنچه در پلهای معلق شاهد آن هستیم )
این سیستم ارزان میتواند در دره های کوچک در
مناطق خشک( جهت ذخیره آب باران های فصلی برای استفاده حیات وحش و غیره) یا دره های
مرتفع در منطقه های بارانی ( برای تامین الکتریسیته دائمی ، ارزان و پاک ) بکار
رود . کاربردهای این مدل سد میتواند خیلی زیاد باشد . از این مدل تکنولوژی میتوان
در موارد دیگری نیز استفاده نمود .