۱۳۹۶-۰۳-۲۳

نکاتی جالب از کتاب انسان کامل اثر عزیزالدین نسفی

بسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ

هــــــــــــــو
۱۲۱

 در بیان وحی و الهام و خواب دیدن        

در بیان دل انسان کامل

ای درویش چندین گاه است که میشنوی که در دریای محیط آیینۀ گیتی نمای نهاده اند، تا هر چیز که در آن دریا روانه شود، پس از آن که بایشان رسد، عکس آن چیز در آیینۀ گیتی نمای پیدا آید و نمیدانی که آن آیینه چیست و آن دریا کدام است آن دریا عالم غیب غیب است، و آن آیینه دل انسان کامل است هر چیز که از دریای عالم غیب غیب روانه میشود تا بساحل وجود رسد، عکس آن بر دل انسان کامل پیدا میآید، و انسان کامل را از آن حال خبر میشود و هر که بنزدیک انسان کامل درآید، هر چیز که در دل آن کس باشد، عکس آن در دل انسان کامل پیدا آید بغير سالکان قومی دیگر هستند که دلهای ایشان در اصل ساده و بی نقش افتاده است، چیزها بر دلهای ایشان هم پیدا آید، و از احوال آینده خبر دهند و از اندرون مردم و از احوال مردم خبر دهند و بر دلهای حیوانات هم پیدا آید، که دلهای ایشان هم ساده و بی نقش است و آن حیوانات خبر مردم دهند بعضی مردم فهم کنند، و بعضی فهم نکنند...

🔷سَحَرباعشق یار ازجای برخیز🔷

                🔷به دامان،اشک شوق اوفروریز🔷

بسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ

 در بیان وحی و الهام و خواب دیدن        

در بیان سخن اهل حکمت

ای درویش بدان که اهل حکمت میگویند که این صورتها که گفته شد بر کسی ظاهر شوند که آن کس را قوتّ خیالى غالب باشد و این هر کسی را نباشد، بعضی کسان را باشد، از جهت آن که آدمی سه قوتّ دارد یکی قوتّ ادراک، و یکی قوتّ عملی و یکی قوتّ خیالى بعضی کسان را این هر سه قوتّ قوی افتاده باشد و بعضی کسان را این هر سه قوتّ ضعیف افتاده باشد، و بعضی کسان را متفاوت بود، یعنی این سه قوتّ بعضی قوی و بعضی ضعیف باشد غرض ما ازین سخن آن است که هر که را قوتّ خیال قوی افتاده باشد، این صورتها بسیار بیند و مصوّر این صورتها اندرون همين بیننده است چنان که در خواب صورتها پیدا میکند، در بیداری هم پیدا میتواند کرد در خواب همه کس را باشد، اما در بیداری اندک بود وقت باشد که کس در خواب تشنه باشد، صورتی پیدا اید و قدح آب بر دست گرفته باشد و بوی دهد تا باز خورد و از خوردن آن آب لذتی هرچه تمامتر بوی رسد و تشنگی وی ساکن شود و چون بیدار شود از آن لذّت چیزی باقی باشد و هیچ شک نیست که آن صورت و آن آب همه خیال است و مصوّر این صورت و این آب اندرون همين بیننده است در بیداری نیز وقت باشد که کسی در بیابانی تشنه باشد، و تشنگی بکمال رسد و آب نباشد؛ صورتی پیدا آید و قدح بردست گرفته باشد و بوی دهد تا باز خورد، و از خوردن آن آب لذّتی هرچه تمامتر بوی رسد، و تشنگی وی ساکن شود و در گرسنگی نیز همچنين میدان صورتی پیدا آید و نان گرم بوی دهد و از خوردن آن لذتی هرچه تمامتر بوی رسد، و گرسنگی ساکن شود و مانند این قوت خیال و وهم صورتها انگیزاند در اندرون و بيرون بوهم مردم تشنه شوند، و بوهم سيراب شوند، بلکه بوهم مردم بیمار شوند و بوهم بميرند وهم اثرهای قوی دارد در آدمی...

🔷سَحَرباعشق یار ازجای برخیز🔷

                🔷به دامان،اشک شوق اوفروریز🔷

بسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ

در بیان وحی و الهام و خواب دیدن         

                 (دربیان وهم وعقل)

ای درویش وهم در مقابلۀ عقل است و در اغلب اوقات وهم غالب میآید بر عقل سخن دراز شد و از مقصود دور افتادم غرض ازین سخنان آن بود که حکما میگویند که این صورتها نه ملائکه اند، از جهت آن که ملائکۀ سماوی همیشه در مقام خود باشند و بکار خود مشغول بودند و بغير کار خود کاری دیگرنتوانند کرد، اما ملائکۀ سماوی جمله پاک و صافیاند و جمله علم و طهارت دارند هر که بریاضات و مجاهدات خود را پاک و صافی گرداند و علم و طهارت حاصل کند او را با ملائکۀ سماوی مناسبت پیدا آید و چون مناسبت پیدا آید، همچون دو آیینۀ صافی باشند که در مقابلۀ یکدیگر بدارند، چنانکه یک نوبت گفته شد و این ملاقات در بیداری سبب الهام است و در خواب سبب خواب راست است این است سخن حکما در معنی مصوّر شدن ملائکه و این است معنی دیدن خضر و الیاس و این است معنی دیدن مردان غیب و این است معنی صورتها که سالکان در خلوت خانه میبینند همچون شیخ الغیب و صورتهای دیگر که بغير صورت آدمی باشند، و صورتهای نورانی همچون شعلۀ نور آفتاب و ماه و ستاره...

🔷سَحَرباعشق یار ازجای برخیز🔷

                🔷به دامان،اشک شوق اوفروریز🔷

هیچ نظری موجود نیست: