تقسیم بندی قرآن از حرکت در راه خدا ( سلوک الی الله ) در سوره کهف

به صورت کلی تمام سفر به سه بخش تقسیم شده است . سفر اصحاب کهف ، سفر موسی با خضر و سفر ذوالقرنین .

بخش اول : سفر بر اساس عقل و درک شخصی است . در این مرحله ، انسان به فطرت  بندگی خود پی میبرد و گام در راه یکتا پرستی میگذارد . و حد آن شناخت خود و خدا و رسیدن به آنجا که از بذل جان برای حق نه تنها ابا نداشته بلکه مشتاق و درخواست کننده باشد .

اجزای این سفر شامل

الف ) شناخت خود و خدا و رابطه بندگی با او

ب ) مجالست با خدا دوستان و دوری از دیگران

ج ) هجرت از همه داشته ها به سمت جامعه  یکتا پرست

د) صبر و خواب

ه ) بیداری و پی بردن به فاصله خود و خلق

و ) اطمینان به خدا و رضایت از او و درخواست هجرت به سرای باقی

یا طی سه مرحله

الف ) دوره سکون – شامل شناخت خود و انس با موحدین و دفع مشرکین

ب ) دوره هجرت – شامل ترس از دیگران و پناه به خدا بردن ( رفتن به غار ) و اطمینان به او

ج ) گرفتن خداوند بنده را و حمایت و هدایت او در جهت مسیر الهی

در این سفر تفاوت بنده موحد و مشرک آشکار میشود .

بخش دوم سفر : شامل شاگردی موسی از خضر ، آداب این سلوک را عرفا بیان کرده اند و در شرح تقسیم بندی  آن زیاد سخن گفته شده که مشهور آن هفت شهر عشق عطار است .

اما در این سفر بنده موحد به اسرار الهی آشنا شده و تا مرحله ای پیش خواهد رفت ( مرتبه خضری ) که امین الهی است و به فرمان خدا قتل کودک میکند ( همه کودکانی که به هر دلیل از دنیا میروند ! ) و دیوار بر پای میدارد ( همه محافظتها از همه افتادن ها ! )

اجزای این سفر سه قسمتی است و مقدمه آن عزم موسی برای رسیدن به مرج البحرین و زنده شدن ماهی مرده دل و عدم تشخیص و بازگشت به آن محل و دیدن خضر است تا قبولی خضر همراهی موسی را و گذاردن شرط ، آن هم به حکمت الهی .

الف ) سوراخ کردن کشتی ( تن و نفس ) تا آن سلطان غاصب ( نفس اماره ) ، آن کشتی را نگیرد و کشتی در دست مالکان آن بماند .

ب ) کشتن کودک ( نفس اماره ) تا خداوند فرزند بهتر( نفس مطمئنه ) به والدین ( صاحبان کشتی ) بدهد .

ج ) برپائی دیوار تا گنجی که در زیر آن است به دست نا اهل نیفتد و آن فرزندان صغیر ( صاحبان کشتی و والدین کودک ) بعد از بزرگ شدن آن گنج را صاحب شوند .

بخش سوم : مرتبه ذوالقرنینی – تا اینجا بنده به راه اسلام آمده و مرتبه تربیت نفس را طی کردن و لیاقت داشتن آن گنج را پیدا میکند . حالا بنده ، نماینده الهی ( و خلیفه الله ) است برای حکومت بر زمین .

إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِن كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا ﴿۸۴﴾ کهف * ما در زمين به او امكاناتى داديم و از هر چيزى وسيله‏اى بدو بخشيديم  ﴿۸۴﴾

این سفر نیز سه بخش دارد .

الف ) سفر به غرب تا غروبگاه ودر چشمه های گل آلود جائی که زندگی غروب میکند و تن به زمین بازخواهد گشت . نگاه خلیفه الله است بر خلق و دیدن باطن آنها . غرب انتهای دنیا است و انتهای دنیا جائی است که غروب کنندگان زندگی ایستاده اند . سوال خدا که با آنها چه میکنی ، مرتبه خلیفه الهی را میرساند و بیان عدالت الهی بر آنها که " هر که ستم ورزد عذابش خواهیم کرد و سپس نزد پرودگارش عذابی سخت تر " و" هر که ایمان آورد و اطاعت حق کند ، او را به کار آسان واخواهیم داشت "

این اسفارسفر به دیدن است که به قدرت الهی ، خلیفه الله به لحظه مرگ خلق سفر میکند و شاهد آن خواهد بود ، حال امروز بنده در هر مقطع سنی که باشد . ( این در سفر شرق و غرب است )

ب ) سپس به شرق رفت جائی که خورشید طلوع میافت . این طلوع زندگانی است و همه اطفال در بدو تولد عریان هستند . و نور الهی بی مانع ( کارهای دنیا – خیر و شر – بدون لباس تقوا و بدون لباس گناه ) و خداوند بر همه مراتب او و آنچه میدانست و خبر میافت احاطه دارد .

ج ) رسیدن به محل دو سد رسید که قومی زبان نفهم قرار داشتند . و درخواست ساخت سد در مقابل یاجوج و ماجوج را نمودند .

آن قوم افرادی هستند که بین تولد و مرگ قرار دارند . و از خلیفه الهی در مقابل قوم یاجوج و ماجوج درخواست سد ساختن دارند . آنها قومی هستند که جسم و روح را نابود میکنند .

خلیفه الهی مزد نمیخواهد و میتواند خودش بسازد ، اما هنر آنجا است که برای تربیت خلق ساخت سد را با زحمت مردم ( قوای انسانی ) انجام میدهد .

قوای بدن ، مس و آهن آورده و در محل سد میگذارند . ( سپس با آتش آنرا ذوب کرده و سد غیر قابل عبور میشود ) رسیدن پیروان به مرحله مخلصین ( نه " ارادتمندان " که اول دیدن خلیفه است ، بلکه "خلاص شدگان" که آخر دین خلیفه الهی است  )هدف است . این سد ساخته شده توسط مهندسی خلیفه الهی پایدار است تا آن زمان که خدا بخواهد . ( خداوندمیفرماید " ان ما شاءالله " مگر آنچه خدا بخواهد . یعنی بلعم باعور ها اگر در قالب اهل دین هم پنهان شده باشند ، سدشان را خداوند به فرمان خود سوراخ میکند و آنچه که رشته اند پنبه خواهد شد . پس باید بسیار مواظب بود و در هیچ مرحله خود را ایمن از آتش عذاب نباید دانست )

چون کار تمام شد گفت : قَالَ هَذَا رَحْمَةٌ مِّن رَّبِّي فَإِذَا جَاء وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاء وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا ﴿۹۸﴾ کهف * گفت اين رحمتى از جانب پروردگار من است و[لى] چون وعده پروردگارم فرا رسد آن [سد] را درهم كوبد و وعده پروردگارم حق است ﴿۹۸﴾

تا اینجا این اسفار در این سوره تمام میشود . میتوان سفر ذوالقرنین را در تاریکی و جدا شدن از خضر را نیز به داستان اضافه کرد و یا داستان موسی و خضر را بسط داده و الی آخر .

اما آنچه در این سوره بوده ، به نظر، منظور خدا است و برای اصحاب بصیرت کافی است .

این ستور نگاه کردن به سه داستان سوره کهف است با دید اسفار و مرتبه های بنده از آغاز سفر تا مرتبه خلیفه الهی و بازگشت او برای هدایت خلق .