البته محققین میدانند که در گذشته تمدن ها در کنار راه های آبی شکل میگرفته ، زیرا افرادی که کار تولید غذا نمیکنند ، مثل درباریان و لشگریان ، باید توسط مکانهای دیگر که غذای اضافی دارد تغذیه گردند و مهمتر از تولید غذا برای این کار ، حمل غذا است . و این ربطی به میزان ثروت و توانائی خرید غذا به قیمت بالا نداشت .
فرض کنید یک شهر مذهبی مثل " مکه " که درون خشکی قرار دارد ، چه میزان میتوانسته بزرگ شود ؟ به میزان غذائی که در منطقه در دسترس بوده . حمل غذا توسط انسان از مسافتی که انسان بتواند آنرا حمل نماید تا کجا اقتصادی است ؟ طبیعتا تا مسافتی که خود آن شخص در طی مسیر آن میزان غذا را تمام نکرده باشد . روزی 20 کیل.متر ( حالا کمتر یا بیشتر ) و بار 25 کیلوگرم ( حالا کمتر یا بیشتر ) اعداد معقولی برای محاسبه است . فردی که این بار را حمل میکند و باید آب و غذا را برای خود حمل کند حداکثر میتوانست آب و غذای ده روزه را با خود ببرد . پس برد بار انسانی میشود حداکثر 200 کیلومتر و این حد نهائی است . شاید نصف این مقدار در بعضی جاها مسافت مناسب و اقتصادی باشد !
حمل با چهار پایان نیز همین وضعیت را داشته ، غیر از این که خود چهارپایان نیاز به غذا داشتند و مشکلات تامین غذای آنها به این معادلات اضافه میشده است .
قبل از اسلام در عربستان " گاری " نداشتیم . اگر جائی گاری وجود میداشت ، مسافت حمل غذا میتوانست بیشتر گردد .
برای همین میبینیم که جمعیت شهری مثل مکه ، چیزی حدود هزار نفر بوده و مدینه نیز خیلی کمتر !
جالب این است که این دو شهر بزرگترین شهرهای داخلی شه جزیره عربستان بودند و اصلی ترین قبیله ها در این دو شهر سکونت داشتند .
از طرفی در نظر گرفتن این متغییرها در مکانهای دیگر جالب است . استفاده از لوله کشی سفالی و انتقال شیر تازه گوسفندان از مناطق کوهستانی به پائین دست ، میتوانسته بخشی از غذای پائین دست را با کمترین هزینه تامین کند .
از این تکنولوژی در سالهای خیلی دور در ایران استفاده میشد .
تاسیس شهرهای بزرگ زمان باستان را در مناطق مرکزی ایران نیاز به حمل غذای بیشتری نسبت به غذای محلی میشده است . و استفاده از این تکنولوژی ها برای توسعه شهر نشینی ها لازم بوده است .
جا دارد که محققین تاریخی روی امکان تولید و جابجائی مواد غذائی در ایران نیز بررسی و امکان رشد جمعیتی شهرها را نیز محاسبه نمایند .
در تاریخ نه چندان دور قاجار مشاهده میکنیم که در بین شهرهای ایران مواد غذائی جابجا نمیشده و سیاحان ، از جابجائی جنازه ها برای دفن در عتبا عالیات سخن میگویند ! بنابراین حداکثر جمعیت شهرها تابع تولید غذای محلی و رژیم غذایی مردم نیز تابع نوع غذای تامین شده در محل بوده است .
از اینرو شنیده ایم که شمالیها صبحانه نیز برنج مصرف میکردند . و بر عکس برای مناطق کمی دورتر ، برنج کالائی کاملا لوکس و گران بوده که به میزان محدود ، حتی در قم و اصفهان و سایر بلاد گرمسیری و کم آب نیز کشت میشده است ( به دلیل گران بودن ، کاشت و مصرف آب زیاد در مناطق کم آب نیز اقتصادی بود ) طبیعی است که اکثر مردم امکان چشیدن مزه کالاهای گران را نداشته اند .
در هر زمان ، با توجه به جابجائی جمعیتی و حمله های نظامی و یا بیماریهای واگیر و غیره ، هر منطقه جغرافیائی ، امکان تغذیه تعداد خاصی از مردم را داشته که این تعداد قابل محاسبه است . غذای اضافی توسط سلاطین محلی ضبط میشد تا به مصارف دولتی برسد . مسیر لشگر کشی ها نیز از جاهائی بوده که امکان تغذیه سپاه حمله کننده وجود داشته باشد . اضافه نمودن این متغیرها به متون تاریخی ، امکان بررسی بهتر وقایع و علل رویدادها را به ما میدهد .
همچنین دانستن توان بالقوه نیروی انسانی در منطقه ای مثل " عربستان " تصرف ایران توسط " اعراب " را غیر ممکن نشان میدهد . محققین در این خصوص میدانند که مردم سرزمینهای آزاد شده بودند که با تغییر نام و تحت پرچم " اسلام " امپراتوریهای " ایران " و " روم شرقی " را " آزاد " کرده اند . نه آنچه که تاریخ نگاران نوشته اند که " تصرف " کرده اند .
توضیحات بیشتر به عهده محققین
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر