سرمایه گذاران خارجی چه برنامه ای برای ما دارند ؟

گروهی از آنها در صنعت نفت و گاز فعالیت میکنند . آنها بصورت کاملا مجزا از بخش اصلی اقتصاد وارد گردونه شده و نسبت به سرمایه گذاری و بهره برداری اقدام خواهند کرد . ( بخش پالایش و پتروشیمی نیز جزو این گروه قرار میگیرند ) این بخش از سرمایه گذاری خارجی نقشی در اشتغال نخواهند داشت . همچنین افزایش درآمد حاصله روی زندگی مردم تاثیری ندارد .

بخش دیگری به اسم آوردن پول وارد میشوند . اما بیشتر با دانش مدیریت و اداره کردن یک ترفندهائی به میدان می آیند . آنها با بازی ایجاد شرکت تولیدی ( با سرمایه گذاری طرف ایرانی و دانش و مدیریت خارجی و وعده ایجاد بازار خارجی – که تا کنون این وعده ها محقق نشده ) به میدان خواهند آمد . ممکن است صنایعی احداث شود . اما در کشوری که در آن فساد نهادینه شده ، طرفهای آن شرکتها افراد سالم نخواهند بود ( که همه طرفین معامله میدانند ) بنابراین همه طرفین به دنبال کسب امتیاز و رانت هستند . در نتیجه این بخش از اقتصاد رشد نخواهد کرد . گر چه در آمار ورود سرمایه ارقامی از بخش نیز وارد خواهد شد . اما حصول نتیجه ایجاد کسب و کار و اشتغال نخواهیم دید.

بخش دیگری در زمینه توریست و تبلیغات کار خواهند کرد . آنها خواهند آمد و آورده ای نخواهند داشت ( مدیریت و دانش با خود خواهند آورد ) اما کارهائی صورت داده و درآمد را خارج خواهند کرد .

جالب این است که هر کسی بیاید ، دنبال درآمد خواهد بود . سالی حداقل 20% سود را مد نظر خواهد داشت . این در حالی است که درآمد ارزی ما کاهش یافته ( به دلیل کاهش قیمت نفت ) و پولی که برای بردن آنها میماند آنقدرها موجود نیست .

آنها با سود خود میتوانند " دارائی " بخرند و در بخش سرمایه کشور نقش مهمتری داشته باشند . در این صورت ، در آینده باید بتوانند این درآمدها را با سودش خارج کنند . آیا در آینده ما درآمدی خواهیم داشت که آنها بتوانند بیرون ببرند ؟ تغییری در رفتارها مشاهده نمیشود .

آنها روی افزایش درآمد حساب نخواهند کرد . بنابراین آنها کماکان منتظر تغییر ساختاری خواهند ماند .

امروز درآمدهای ارزی ما پاسخگوی واردات مورد نیاز ما نیست . نسبت قیمت ارز به ریال مصنوعی حفظ میشود . بنابراین هیچ کار قابل رقابتی در کشور قابل اجرا نیست . ( یعنی روی صادرات کالای تولید داخلی نمیتوان حساب کرد )

گر چه برای سرمایه گذاری زمینه های زیادی داریم . اما وضعیت درآمدی و ساختار قواین کشور به گونه ای است که امکان رشد و مشارکت شرکتهای خارجی نیست .

آنها کماکان در سطوح خارجی اقتصاد ( مثل نفت – شرکتهای مسافربری هوائی و غیره ) فعالیت خواهند نمود . این بخشها ایجاد اشتغال نخواهد کرد و درآمد مردم را تغییر نخواهد داد .

این حرکتها کمی در آمار اقتصادی کشور را مثبت نشان خواهد داد . اما بخش اصلی اقتصاد ( اشتغال – درآمد مصرف کننده ) را تکان نخواهد داد .

آنچه از آمدن خارجیها شاهد بودیم . اشتیاق آنها در فروش کالا و خدماتشان بود . سالها بود که ما آزادانه نمیتوانستیم اجناس آنها را بخریم . حالا آنها بازگشته اند . برای فروش . اما میزان ارز در دسترس کشور محدود است .